Hoe je ouders monddood maakt

Scholen hebben volgens Mieke van Stigt in de praktijk een veel sterkere machtspositie dan ouders. Bij een meningsverschil of probleem stuiten ouders vaak tegen een muur van onwil en verzet. In het belang van je kind kun je dan overstappen naar een andere school. Maar scholen blijken niet happig op het accepteren van een overstappend kind: bijvoorbeeld als de nieuwe school onder hetzelfde bestuur valt of wanneer er tussen scholen geheime afspraken bestaan.

Het blijkt ontzettend moeilijk om een nieuwe school te vinden omdat scholen bang zijn voor problemen.

De macht van de school is institutioneel verankerd door de leerplichtwet. De macht van ouders is echter zeer beperkt. Een school kan individuele ouders of leerlingen labelen als bijvoorbeeld 'grenzeloos' zonder toelichting over de rol van de school zelf.

Dit machtsverschil maakt ouders machteloos en kwaad omdat niet het functioneren van de school, maar hun kind als probleem wordt aangeduid.

Ouders kunnen bovendien niet zien wat er op school gebeurt. In die zin heeft de school dus ook veel meer macht. Individuele ouders staan te boek als lastpakken, zeker als zij pedagoog, leraar, psycholoog of jurist zijn.

Leerplicht beschermt daarbij maar één kant op: scholen worden beschermd tegen kritiek en niet of nauwelijks aangesproken op falen. En aan de onderwijsinspectie heb je ook niks want die gaan niet in op individuele gevallen.

In Nederland hebben we één iemand die opkomt voor de rechten van de ouders ten aanzien van onderwijs. Dit is Katinka Slump. Maar ook zij werd door het Ministerie van Onderwijs meerdere malen het zwijgen opgelegd. Volgens haar doet het Ministerie er alles aan om ouders monddood te maken.

Wat Mieke beschrijft ervaar ik regelmatig in de praktijk. Hier een voorbeeld.

Een praktijkvoorbeeld

Samen met een moeder en haar zoontje van 6 jaar lopen we het bos in. Deze moeder wil haar verhaal doen en zoekt steun. Het gaat niet goed met Robin op school. 

Moeder vertelt: "Robin voelt zich niet veilig op school en wordt gepest. Het is vorig jaar begonnen in groep 2. Door het pesten zit hij in een overlevingsmodus. Robin communiceert anders, is dromerig en beweeglijk. Op school krijgt hij te weinig ruimte om zichzelf te zijn. Wanneer hij een regel overtreedt zoals vergeten zijn vinger op te steken, wordt hij gestraft. Daar hebben ze op school een strafstoeltje voor. Robin noemt zichzelf nu het stoutste jongetje van de klas."

Ik vraag haar hoe de school tegen het probleem aankijkt.

"De school zet een zorgtraject in vanwege Robin 's gedrag. Ik voel dat ze denken aan een gedragsstoornis of autisme. Ze wijzen ook naar mij als ouder want ik moest contact opnemen met het Centrum voor Jeugd en Gezin, anders zouden ze een melding doen.

Je wordt als ouder gewoon klem gezet. Ik had nooit verwacht tegen dergelijke moeilijkheden aan te lopen en vind Robin helemaal niet zo moeilijk als hij nu wordt beschreven.

Natuurlijk zie je je kind als ouder door een roze bril, maar ik kan ook redelijk beschouwend zijn en sta open voor andere visies.

School heeft nu het samenwerkingsverband (SWV) ingeschakeld, tegen mijn wil in, voor een zorgtraject. Daarnaast willen het SWV en school meebeslissen naar welke school Robin moet.

Het lijkt vrijblijvend advies, de wet passend onderwijs, maar als ik zelf een school op het oog heb, lichten ze die in met hun visie waardoor de nieuwe school niet wil voordat een zorgtraject is afgerond."

"Heeft Robin een didactische achterstand?", vraag ik.

"Nee, didactisch doet hij het heel goed. Waar ik mij het meest aan stoor is dat zij de dynamiek in de klas niet meenemen in het verhaal.

Het belangrijkste probleem is dat zij op basis van aannames over Robin, die niet kloppen, nu maatregelen nemen en adviezen geven die niet bij hem passen.

Ze laten het pesten op school en straffen wat invloed heeft op zijn gedrag bovendien helemaal buiten beschouwing.

We verschillen trouwens vooral van mening over de vraag of Robin zorg nodig heeft. School vindt (ten onrechte) dat het thuis niet goed gaat en bazuint dat rond… Ik wil zelf een andere school voor Robin uitzoeken. Daar heb ik recht op. Maar doordat school overlegt met de scholen waar ik hem aanmeld, durven de scholen het niet aan.

Voor de grote vakantie heb ik respijt aan gevraagd voor onze vakantie naar Canada. De directeur heeft dit geweigerd. Toch zijn we gegaan waardoor Robin later is gestart in groep 3 dit schooljaar. Het is doorgegeven aan de leerplichtambtenaar. Dit is de reden waarom leerplicht zich er nu ook mee bemoeit."

We wandelen het bos weer uit. Robin heeft zich heerlijk vermaakt en van alles ontdekt. Het viel mij op dat hij veel ziet en opmerkt. Zijn fantasie en woordenschat is groot. Een gevoelig en wijs mannetje met prachtige grote blauwe ogen. Ik adviseer moeder hem te laten onderzoeken bij een onafhankelijk bureau gespecialiseerd in begaafdheid en hoogsensitiviteit. 

Het gesprek op school

Tegenover ons zit een hele delegatie: de directeur, 2 leerkrachten, een leerplichtambtenaar en iemand van het samenwerkingsverband. Ik zie dat moeder wallen onder haar ogen heeft van een slechte nachtrust. Ze

vraagt of zij het gesprek mag opnemen zodat zij het thuis rustig nog eens kan terugluisteren. Er wordt verbaasd gereageerd maar ze staan het toe, wetende dat ze dit niet kunnen weigeren.

School brengt het probleem in kaart:

Uw kind maakt moeilijk contact, loopt motorisch en sociaal achter, heeft geen goede werkhouding en is anders.

Moeder vertelt luid en duidelijk haar visie. 

Na anderhalf uur worden er afspraken gemaakt. Robin zal geobserveerd worden door het samenwerkingsverband. Moeder meldt dat zij Robin gaat laten onderzoeken en daarna opzoek gaat naar een geschikte school omdat het vertrouwen tussen school en haar geschaad is.

Het onderzoek

Robin komt uit de test als een begaafde jongen op de abstracte kant. Hij is vooral talig, logisch redenerend sterk. Hij kan zeer goed kennis opnemen en ziet verbanden op het visueel-ruimtelijke abstracte vlak zeer snel en goed,op het sociale vlak met meer moeite. Robin komt uit deze test met een totaal IQ van 129. Zijn verbaal ( talige) IQ komt op: 139 ( zeer begaafd niveau), zijn performaal ( handelingsgericht) IQ komt op: 109 ( gemiddeld niveau). Doordat er een significant verschil is tussen het verbale en het performale IQ en de verbale schaal en performale schaal inconsistent zijn opgebouwd ( grote verschillen tussen de individuele subtesten in scores), is het totaal IQ geen betrouwbare maat voor zijn functioneren. Robin heeft een intelligentieprofiel met specifieke sterke en minder sterke kanten. Er moet daarom op factorniveau en subtestniveau gekeken worden wat zijn cognitieve mogelijkheden zijn.  Robin 's sterke kanten zijn: kennisopname, woordenschat, talig verbanden zien, rekenen, auditief geheugen en abstract logisch denken. Robin heeft moeite met inzicht in sociale situaties en handelingsgericht toepassen van kennis. Hij raakt gedesoriënteerd bij veel details en wordt daar ook gestrest van. Hij overziet veel details niet. Ook is hij zeer gevoelig tot hoogsensitief. Robin is nieuwsgierig en heeft zelfmotivatie.

Er moet vooral van hem gehouden worden, liefde  is nu het allerbelangrijkst.

Het maakt onzeker en er komen gevoelens van onmacht

Ik kan mij voorstellen dat je je als ouder in een hoek gedreven voelt. Je gaat twijfelen. Is er iets mis met mijn kind? Is Speciaal Onderwijs echt nodig? Of ligt het gewoon aan deze school? Biedt de school mijn kind wel voldoende veiligheid?

De machtsverhouding ligt hier duidelijk niet gelijk. 

In zo'n situatie zwichten ouders vaak en belandt het kind in het Speciaal Onderwijs of op een SBO (Speciaal Basis Onderwijs), terwijl het kind daar mogelijk niet thuis hoort. Je moet van goede huize komen om tegen de stroom in te zwemmen. Alleenstaande ouders hebben het extra zwaar. Het kost echt bakken vol energie. Ondertussen moet er ook nog brood op de plank komen. Het vergt heel veel en is een zeer stressvolle aangelegenheid. Er ontstaan onmachtgevoelens en paniek. En je kunt je voorstellen dat dit weer zijn uitwerking heeft op het kind.

Leerplicht

Van je 5de tot je 18de zijn kinderen verplicht om naar school te gaan. Op het niet nakomen van deze verplichte dagelijks schoolbezoek staan straffen en boetes, tot en met ondertoezichtstelling of ontzetting uit de ouderlijke macht. Op deze manier wil de overheid waarborgen dat kinderen minimaal een startkwalificatie (een diploma op mbo-2, havo of vwo-niveau hebben en daarmee minimale kansen op de arbeidsmarkt.

Echter een grote groep kinderen voelt zich niet thuis in het onderwijssysteem. Het knelt, ze voelen zich niet gezien, sommige worden gepest of ze leren anders of ze willen iets anders leren of ze kunnen niet tegen de druk van het opgelegde programma of ze zijn te beweeglijk waardoor ze het niet volhouden in de klas of ze hebben last van te veel prikkels of het tempo ligt te laag.

Toch moet ieder kind naar school. Doe je dat niet dan krijg je te maken met de leerplichtambtenaar oftewel met de leerplichtwet. 

Ouders weten prima wat het belang voor hun kinderen is maar staan onmachtig tegenover de school en de leerplichtwet. Als je je kind thuis houdt omdat het op school gepest wordt of om andere redenen niet past, ben je als ouder strafbaar. Je moet je kind dus naar een omgeving sturen waar het beschadigd wordt.

Het Advies Centrum Thuiszitters

Samen met het Advies Centrum Thuiszitters (ACT!) ondersteun ik ouders bij bijvoorbeeld gesprekken op school, bij leerplicht of bij het Centrum voor Jeugd en Gezin. 

Ik heb een training gevolgd bij ACT! tot ACT-maatje.

Als ACT-maatje bied ik een luisterend oor, breng het verhaal van de ouders in kaart, ga mee naar gesprekken en schakel met diverse deskundigen.

Ingrid Verkuil.

Voor meer informatie verwijs ik naar: http://adviescentrumthuiszitters.nl/

Gebruikte bronnen: Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken http://www.motivatie.nl...tijdschrift-sociale-vraagstukken

Mieke van Stigt.

FB: Mogen zijn wie je bent, dat is geluk

FB: Gaaf Kind

FB: De Reis van Pippi Langkous

www.gaafkind.nl